donya-k

اختلالات روان پزشکی صدها میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده اند. غفلت از این اختلالات خسارت های جدی در سطح فرد ، خانواده و جامعه به دنبال خواهد داشت. در ایران طبق پیمایش ملی سلامت روان در سال 89 و 90 میزان شیوع اختلالات روانی 23.26درصد گزارش شده است که اختلال های افسردگی و اضطراب بیش ترین شیوع را داشته است. یافته­های پژوهشی نشان می دهد که 3/84 درصد بیماران روانی در نخستین اقدام برای درمان بیماری خود به پزشکان عمومی مراجعه می کنند. از طرفی فقط %34/5 بیماران به وسیله ی پزشکان عمومی مورد بررسی قرار گرفته اند. نکته مهم آن که میانگین فاصله زمانی میان بروز نخستین نشانه های بیماری تامراجعه به نخستین در مانگر2/2+08/4سال و میانگین فاصله زمانی میان بروز نخستین نشانه های بیماری تا مراجعه به روانپزشک یا مرکز روانپزشکی6/3+4/5سال بوده است.
مراجعه به سرویس های خدماتی بهداشت و درمان به دلیل اختلال های روانی به دلایلی،بسیار کم تر از بیماریهای جسمانی صورت می پذیرد که یکی از این دلایل انگ بیماری و دیگری ماهیت این اختلال ها،باورهای سنتی و عدم دسترسی به این خدمات می باشد در کشورهای در حال توسعه گاهی تا 90 در صدمبتلایان از درمان محروم می مانند.
هرچند در حال حاضر امکان درمان موفق اختلالات روان پزشکی وجود دارد تنها درصد کمی از افراد نیازمند خدمت، فقط ابتدایی ترین درمان ها را دریافت می کنند. ادغام خدمات سلامت روان در نظام مراقبت های سلامت مناسب ترین روش جبران شکاف بین خدمات موجود و خدمات مورد نیاز جامعه است. این ادغام شرایطی را فراهم می سازد که افراد بتوانند مراقبت هایی را که مورد نیاز آنهاست دریافت کنند. مراقبت های اولیه برای سلامت روان مقرون به صرفه است و سرمایه گذاری در این حیطه منافع زیادی را به دنبال خواهد داشت.
تحقیقات گسترده­ی کشوری نشان می دهد با وجود آنکه بخش قابل ملاحظه­ای از افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی برای دریافت خدمات مشاوره ای و درمانی احساس نیاز می­کنند، اما حدود دو سوم افراد مبتلا از مداخلات سلامت بهره مند نمی شوند. همچنین بررسی شاخص حداقل درمان کافی نشان می دهد که فقط 20 درصد از کل این بیماران حداقل درمان کافی را دریافت می کنند. از سوی دیگر ساکنین شهرها و اقشار کم درآمد کمترین بهره مندی را از خدمات سلامت روان داشته اند. بنابراین برنامه ریزی دقیق و جدی برای افزایش دسترسی افراد نیازمند به این خدمات و بهبود کیفیت خدمات از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که از حدود سه دهه پیش خدمات سلامت روان را در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی ادغام کرده است. در سطح روستا بهورز در حوزه­ی سلامت روان مسئولیت­های تعریف شده­ای دارد. پزشکان عمومی مراقبت های سلامت روان را بعنوان بخشی از وظایف کلی خود ارائه می دهند. بنابراین در مراکز مراقبت های اولیه، بیماران خدمات سلامت روان را به صورت یکپارچه و ادغام یافته با سایر خدمات دریافت می کنند. در مواردی که مشکلات بیماران پیچیده باشد پزشکان عمومی بیماران را به سطح بالاتر ارائه خدمت، که توسط متخصصین سلامت روان ( روانپزشکان و روان شناسان ) حمایت می­شود، ارجاع می دهند. وجه غالب و مهم ادغام سلامت روان در ایران اجرای آن در مقیاس کشوری است .
طرح تحول نظام سلامت در جهت ارتقاء کمی و کیفی خدمات، گامی بزرگ در شهرها برداشته است. از سال 1393 باتوجه به محرومیت و آسیب پذیربودن حاشیه شهرها، این طرح در مرحله­ی اول به مناطق حاشیه ای پرداخت و در ادامه به سایر مناطق شهری گسترش یافته است.

منبع:zums.ac